Modelbouw is op heel wat manieren mogelijk. Waar de één van auto’s houdt of vliegtuigen, heeft de ander een voorliefde voor treinen. Zelf treinen laten rijden is dan de ultieme droom. De vraag is vaak: hoe te beginnen met een modelspoorbaan. N spoor biedt een prima gelegenheid om een goede start te maken.
Wat is een N spoor?
Voor de beginner is het niet altijd even makkelijk om een start te maken. Het modelspooraanbod is groot en soms overweldigend. Er is zo veel mogelijk en er zijn zoveel verschillende standaarden dat het moeilijk is om een keuze te maken. De keuze voor N spoor biedt veel ruimte en kansen om je modelbaan uit te breiden, om bij te bouwen, om te veranderen en vooral om heel veel plezier aan de treinenhobby te beleven.
Een N spoor is een modelspoor met een breedte van slechts 9 millimeter. Daar komt de naam ook vandaan “N”egen. De schaalverhouding is 1 op 160. Overigens wordt soms ook verteld dat de N voor “N”ederlands spoor staat, omdat het NS-materiaal wordt gebruikt. Dit betekent overigens ook dat de oude stoomtreinen hierbij een grote rol spelen. Na H0 is N de populairste schaal voor modeltreinen.
De voordelen van het N spoor
Het N spoor is de meest gebruikte vorm van modeltreinen. De objecten kunnen in deze schaal nog steeds nagemaakt worden, en door de grootte is het geheel ook steeds plaatsbaar. Er zijn natuurlijk ook grotere schalen te koop. Nadeel is dat je daarvoor veel plek moet kunnen vrijmaken. Het N spoor daarentegen is een smalspoor dat veel ruimte laat voor meerdere sporen naast elkaar en voor de aankleding met landschappen. Ter vergelijking: je kunt vier keer zoveel landschappen bouwen wanneer je N spoor gebruikt, dan dat het geval is bij HO spoor (1: 87 schaal).
Een andere uitdaging is dat je bij N spoor creatiever moet zijn. Meer zelf maken, kunnen aanpassen en waar nodig zelfs repareren. Er wordt dus meer van je gevergd dan het alleen maar in elkaar zetten van de spullen die je koopt. Het is natuurlijk ook een kostenverhaal. Het N spoor is goedkoper en daardoor in zekere zin aantrekkelijker voor starters.
Modeltrein merken
De waarschijnlijk meest bekende modeltreinenmerken zijn Märklin en Fleischmann maar Minitrix heeft zich gespecialiseerd in N spoor. Het aanbod is overweldigend. Maar er zijn natuurlijk meer fabrikanten van modeltreinen, zoals Kuehn of Philotrain, Lima of HAG, en Fulgurex. Bij Piko kunt je bijvoorbeeld de hondekoptreinen van de NS krijgen. Voor onderdelen staat Digitrax bekend. Of Peco voor de mooie wissels. Er geldt wel een waarschuwing, want het Engelse N spoor wijkt licht af, waardoor het mogelijk is dat de trein niet rijdt. Indien mogelijk is het dus beter eerst uit te proberen of het werkt, vooraleer je iets aanschaft.
Wat moet ik kiezen?
Dit is een van de moeilijkste vragen, want dit berust puur op een persoonlijke voorkeur. Plus, en ook dat kan van jouw voorkeur afhangen, bij welke fabrikant kan ik die treinen krijgen die ik graag zou willen hebben. Neem een kijkje op de websites van fabrikanten en leveranciers, maar ook van verenigingen van modeltreinliefhebbers. Of haak aan bij wat je als kind al hebt gekregen. Belangrijk is om niet alleen naar de treinen te kijken, maar dat te doen in samenhang met de stations, de landschappen, de wisselmogelijkheden en of het wel of niet digitaal wordt geleverd. Misschien is het digitale om mee te beginnen een stap te ver, maar wie weet waar je in de toekomst naar toe gaat.
Wat ook handig is, is om te beslissen hoeveel treinen er tegelijkertijd moeten rijden. Daarmee leg je ook vast welk controlesysteem je nodig hebt. Dat is handig, ook al koop je niet meteen alle treinen, om later kosten te voorkomen. Tot slot is er nog de vraag waarmee je wilt starten. Zoals reeds gezegd is het handig om in ieder geval met twee gescheiden sporen te beginnen, die verder kunnen worden uitgebreid. Doordat het N spoor relatief weinig ruimte in beslag neemt, hoef je niet meteen een hele kamer leeg te halen maar kun je op een stevige plank beginnen. Daarop kan dan ook het landschap vorm krijgen en kun je aan de onderkant de elektrische bedrading wegwerken. Wordt het later uitgebreider dan kan de plank als basis dienen waaromheen verder wordt gebouwd.
Tot slot enkele tips
Voor de beginner zijn een aantal zaken van belang om te weten.
- begin altijd met een plan als je je modelspoorbaan gaat bouwen. Er zijn verschillende betaalde en gratis modelspoor ontwerpsoftware pakketten.
- begin met twee spoorbanen. Van daaruit kun je alle kanten uit. Zo kun je oefenen met het verleggen van rails, het veranderen van routes, het afbreken en opbouwen.
- stel een budget vast. Begin bescheiden. Uitbreiden is later altijd mogelijk.
- kijk naar de ruimte die beschikbaar is. Kan die, eventueel later, worden uitgebreid?
- koop niet alles kant en klaar, maar zo dat je veel zelf kunt samenstellen en bouwen. Dat vergroot het plezier. Zelf iets creëren.
- maak afspraken over de tijd die je aan de hobby besteedt. Ieder vrij uur bezig zijn, roept weerstand op binnen het gezin. Jammer, want dat is niet nodig.
- kijk wat anderen al gedaan hebben. Je kunt deelnemen aan een online forum of lid worden van een club die zich specifiek richt op N spoor.
- zorg ervoor dat het binnen het haalbare blijft. Grote sommen geld uitgeven aan de modeltreinhobby en dan alles laten versloffen is doodzonde. Het gaat om het plezier aan het treinen. Om de momenten van rust. Dat is het waardevolle aan deze hobby.
